Samuel Meijer Kropveld

Dit is een portret van Samuel Meijer Kropveld (1885-1972), mijn grootvader. Zo vrolijk als hij op deze foto staat heb ik hem nooit gezien.

In het parenteel van Samuel Kropveld staat hij vermeld onder VI.85.

Toen ik nog heel jong was gingen we een dagje uit. Het was het zo heet dat hij zijn jasje uitdeed. Daaronder droeg hij een overhemd met korte mouwen. Op een gegeven ogenblik zag ik op zijn onderarm een nummer staan. Ik vroeg wat het was, en ik mocht er even naar kijken.

Later hoorde ik van Tante Erna, zijn dochter, dat dat van het concentratiekamp was. Maar verder mocht ik er niet over praten, want dat bracht alleen maar nare herinneringen naar boven.

Toen ik ouder was kwam ik dagelijks bij mijn grootvader thuis, omdat dat een rustige plek was om mijn huiswerk te maken. Nooit heb ik durven te vragen naar zijn tijd in het concentratiekamp, en nooit begon hij erover. En op een gegeven ogenblik was hij dood...

Mijn vader woonde de laatste jaren van zijn leven in Zuid Frankrijk. Toen ik een keer bij hem op bezoek was, vertelde hij opeens veel over de geschiedenis van mijn grootvader in Auschwitz. De verhalen waren zo bizar, dat ik het nauwelijks wilde geloven. Toen ik het mijn broer David vertelde, besloot hij naar het NIOD te gaan om uit te zoeken of er documentatie beschikbaar was. En inderdaad bleek het dat onze grootvader een verklaring van 20 kantjes tikpapier heeft achtergelaten over zijn tijd in het concentratiekamp.

Extra informatie vooraf

Mijn grootvader was een briljant chirurg. Hij is de eerste arts in Nederland die een openhartoperatie heeft uitgevoerd. Het was de reparatie van een Atriumseptumdefect. Omdat hij Joods was mocht hij hierover niet publiceren, maar in het Joods Historisch Museum wordt hij in deze toch geëerd.

Ook valt in de verklaring hieronder te lezen dat hij de techniek van de Froschbeckschnitte onder de knie had. Of dat bijzonder is weet ik eigenlijk niet, want ik kan er niets over vinden...

Tijdens de oorlog moest hij en zijn gezin verhuizen naar de Jacob Obrechtstraat 72. Wat de reden daarvan is weet ik niet. Er is nooit over gepraat. Na de oorlog verhuisden ze weer terug naar de Lairessestraat 56.

Omdat hij arts was mocht hij zijn fiets houden, maar toen er bij een straatcontrole toch aanspraak gemaakt werd op zijn fiets, deelde hij een klap uit en werd vervolgens gearresteerd.

Er brak toen een hectische tijd aan bij zijn zoon (mijn latere vader) en zijn dochter. Want om Samuel van deportatie te behoeden moest bewezen worden dat hij een gemengd huwelijk had. Een complicerende factor was dat zijn vrouw (een ex-verpleegkundige van het CIZ, zijn ziekenhuis), een wees was van onbekende herkomst, en geboren in een woonwagenkamp.

Het bewijs dat ze toch geen Zigeuner zou zijn bleek moeilijk te leveren, want uiteindelijk werd Samuel als Politiek gevangene naar Westerbork gedeporteerd.

Bovenstaande feiten zijn aan mij verteld door mijn vader.

---

De verklaring van SM Kropveld

Ik heb de verklaring van 20 kantjes tikpapier ingescand en met OCR omgezet.

Deze verklaring is in maart 1948 opgesteld -enkele jaren na de oorlog dus, waarschijnlijk bij het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie gedicteerd en direct uitgetikt. Het verhaal dat hij vertelt is dus uit eerste hand van iemand die het zelf heeft meegemaakt. Het is heel direct en op sommige plaatsen schokkend.

Ik heb de tekst omgezet naar een webpagina. Daarbij heb ik de originele tekst zo letterlijk mogelijk weergegeven. Spel- en grammaticafouten zijn niet verbeterd, accenten en leestekens zijn exact zoals in het origineel staat.

Op enkele plaatsen heb ik een hyperlink geplaatst die verwijst naar de achtergrondinformatie van zijn verhaal.

Lees de Verklaring van SM Kropveld